„Najwyższy człowiek świata” – Adam Zagajewski

Oprawa męka.

Zamiarem Adama Zagajewskiego było naszkicowanie sylwetki Józefa Czapskiego – malarza, pisarza, człowieka, obywatela, przyjaciela, czytelnika, rozmówcy. O Czapskim pisano już sporo, w Polsce i zagranicą. Mimo to wydaje się, iż jesteśmy dopiero na początku drogi, tym bardziej, że dopiero teraz rozpoczęła się prawdziwie światowa kariera jego dzieła.

Józef Czapski – niezwykły artysta, pisarz – był koronnym świadkiem okrucieństw XX wieku, ale miał też rozległe prywatne terytoria, na których zbudował niezwykły gmach swego malarstwa i pisarstwa. Takiego połączenia trudno szukać u innych wybitnych postaci minionego stulecia. W epoce rosnącej specjalizacji Czapski nie dbał o miedze dzielące sztukę od polityki czy literaturę od przyjaźni. Zwornikiem tych tak różnych dyscyplin było niestrudzone poszukiwanie prawdy, ciekawość intelektualna, surowość wobec czynów i łagodność wobec ludzi.